สวัสดีครับแฟน ๆ ชาว "บ้านไม่บาน" สำหรับสาระน่ารู้ในสัปดาห์นี้ผมจะนำเสนอเกี่ยวกับ "ตึกแถวกลายพันธุ์" ที่ตั้งอยู่บนถนน "จรัญสนิทวงศ์" แต่เดิมบนพื้นที่นี้เป็นตึกแถวรุ่นเก่าที่มีอายุกว่า 30 ปี ซึ่งก็ตกอยู่ในสภาพทรุดโทรมตามกาลเวลา และในปัจจุบันเป็นการใช้พื้นที่ที่ไม่คุ้มค่า เมื่อกาลเวลาเปลี่ยนไปวันดีคืนดีเกิดโครงการรถไฟฟ้าตัดผ่านหน้าอาคารจากเดิมที่เคยเงียบเหงาก็กลับคึกคักครึกครื้นขึ้น เพราะอีกไม่นานเกินรอรถไฟฟ้าก็จะเปิดดำเนินการ ก็เป็นไปตามวัฏจักรครับ จากย่านที่เคยรุ่งเรืองในอดีตก็มาซบเซาแล้วก็กลับฟื้นตัวขึ้นมาใหม่ เจ้าของตึกแถวท่านนี้เป็นรุ่นลูกครับ เพราะตึกแถวเดิมสร้างขึ้นสมัยรุ่นพ่อ เมื่อเกิดการเปลี่ยนแปลงขึ้นจากการมาถึงของโครงข่ายรถไฟฟ้า ผ่าน "ท่าพระ" ย่าน "จรัญสนิทวงศ์" และสถานีรถไฟฟ้าก็อยู่ไม่ไกล และอีกไม่นานคงสร้างแล้วเสร็จ พอการคมนาคมดีขึ้น สะดวกสบายมากขึ้นความเจริญรอบใหม่ก็หลั่งไหลเข้ามา จึงมีดำริที่จะปรับปรุงซ่อมแซมตึกแถวเก่าความสูง 3 ชั้นจำนวน 4 คูหา แต่พอผมได้ศึกษาลึกลงไปในรายละเอียดก็เลยตัดสินใจว่าการทุบตึกเก่าทิ้งแล้วสร้างตึกใหม่ น่าจะตอบโจทย์ได้ดีกว่าและประหยัดกว่า เพราะโครงสร้างเดิมของตึกแถวเก่า เป็นโครงสร้างคอนกรีตผสมไม้ เพราะตึกแถวเมื่อ 30 ปีที่แล้วมักจะใช้โครงสร้างแบบนี้ครับ ส่วนใหญ่มักจะเป็นเสาเข็มไม้ฐานรากเป็นคอนกรีตเสริมเหล็ก ส่วนโครงสร้างเสาคาน, พื้น ในบางส่วนก็จะเป็นคอนกรีตเสริมเหล็ก ส่วนพื้นในชั้น 2 และ 3 เป็นโครงสร้างไม้ส่วนใหญ่จะใช้ตงไม้ขนาด 2 x 4 นิ้ว หรือ 2 x 6 นิ้ว เป็นพื้นไม้เข้าลิ้นครับ สำหรับบันไดและโครงสร้างบันไดก็เป็นไม้ครับ เหตุผลง่าย ๆ ในยุคนั้นคือไม้เป็นวัสดุก่อสร้างที่ราคาไม่แพง หาได้ง่ายและคุณภาพดี รวมทั้งในอดีตยังมีช่างไม้ฝีมือดีอยู่มาก หากเปรียบเทียบกับปัจจุบันไม้ได้กลายเป็นวัสดุก่อสร้างที่ราคาแพงมาก จะหาตงไม้ บันไดไม้ที่มีแม่บันไดทำด้วยไม้ ลูกนอนและลูกตั้งของบันไดเป็นไม้ชิ้นเดียว รวมทั้งพื้นเป็นไม้เข้าลิ้นก็หายากมาก อีกทั้งมีราคาแพงมาก และช่างไม้ในปัจจุบันจะหาช่างที่มีฝีมือดีได้ยากมากครับ ประกอบกับความต้องการของเจ้าของที่ต้องการให้ตึกแถวชั้น 2 ชั้น 3 ตีทะลุถึงกันทั้งหมด เพื่อปรับปรุงเปลี่ยนแปลงให้เป็น "อพาร์ทเม้นท์" หรือ "โฮสเทล" ก็ทำได้ยากมาก ถึงจะทำได้ก็จะไม่คุ้ม เพราะโครงสร้างพื้นเป็นไม้ จะทำห้องน้ำบนพื้นไม้ ถึงทำได้ก็จะมีปัญหาในอนาคต ซึ่งเรื่องนี้หลายท่านอาจจะมองข้าม โดยเฉพาะท่านที่คิดจะดัดแปลงตึกแถวเก่าหรือบ้านเก่าที่เป็นโครงสร้างคอนกรีตผสมไม้ มักจะลืมนึกถึงปัญหาการรั่วซึมและปัญหาเรื่องความชื้นและเชื้อรา เพราะหากใช้งานนาน ๆ ไป ไม้ที่ได้รับความชื้นก็จะเสื่อมสภาพผุพังไปก่อนเวลาอันควร และปัญหาที่สำคัญ คือ ปัญหาเรื่องปลวก หากมีความชื้น โอกาสที่จะเกิดปลวกนั้นมีสูงมากครับ

          จากเหตุและผลที่ผ่านกระบวนการคิดมาหลายรอบ โดยได้ลองทำแบบร่างมาหลายครั้ง ทั้งแบบในการปรับปรุงตึกแถวเก่าและแบบที่รื้อทิ้งสร้างขึ้นใหม่ ได้มีการเปรียบเทียบถึงประโยชน์ใช้สอย เปรียบเทียบถึงราคาค่าใช้จ่าย เปรียบเทียบถึงอายุการใช้งานของอาคารในอนาคต ฯลฯ หลังจากที่คิดรอบคอบทุก "มิติ" แล้ว ผมและเจ้าของอาคารก็ได้บทสรุปที่สามารถฟันธงลงไปว่า สร้างใหม่น่าจะดีกว่า และเหตุผลที่สำคัญอีกประการคือ พิมพ์เขียวของอาคารเก่า เนื่องจากก่อสร้างมานาน 30 กว่าปี ก็ได้สูญหายไป ยิ่งทำให้มืดแปดด้าน ไม่รู้ว่าขนาดของเหล็กเสริมในเสาคาน คสล.ฐานรากหรือเข็มไม้ที่ใช้มีขนาดเท่าไหร่กันแน่ ทำให้ยากต่อการคำนวณการรับน้ำหนักที่จะต้องเพิ่มขึ้น เมื่อจะทำการปรับปรุงอาคารใหม่ จากประสบการณ์ทำงานมานานกว่า 25 ปี ของผม ทำให้ผมเชื่อว่า หากเราใช้เวลาคิดพิจารณาอย่างละเอียดจนครบทุกด้าน เราก็มักจะพบคำตอบสุดท้ายที่เหมาะสมที่สุดเสมอ และคำตอบสุดท้าย คือ ทุบทิ้งสร้างใหม่ดีกว่า ประหยัดกว่า คุ้มค่ากว่า สามารถตอบโจทย์กับสภาพเศรษฐกิจ,สังคม ที่เปลี่ยนไปได้ดีกว่า เหมาะสมกว่า ทำให้เกิดเป็น "อาคารพาณิชย์ไม่บาน" + "มินิอพาร์ทเม้นท์ไม่บาน" + "มินิโฮสเทลไม่บาน" ที่บริเวณชั้นล่าง 4 คูหา สามารถให้เช่าประกอบกิจการการค้าหรือเป็นอาคารสำนักงานและเป็น "มินิอพาร์ทเม้นท์" หรือ "มินิโฮสเทลแบบ 3 in 1" ตั้งบนทำเลดีเยี่ยมที่สามารถเดินทางไปไหนมาไหนได้สะดวกสบาย ส่วนคูหาด้านริมสุดก็เป็นบริเวณโถงต้อนรับ เป็นลักษณะ "มินิล็อปบี้" สำหรับผู้ที่จะเข้ามาพัก "มินิอพาร์ทเม้นท์ไม่บาน" หรือ "มินิโฮสเทลไม่บาน" ซึ่งตั้งอยู่บนชั้น 2 และชั้น 3 ซึ่งรวมกันแล้ว มีห้องพักรวมกันถึง 16 ห้อง ส่วนดาดฟ้าก็จัดเป็นสวนในสไตล์ "Roof Garden" ก็สามารถทำได้ไม่ยากครับ เพราะในปัจจุบันสวนโรยกรวดประดับตกแต่งด้วยไม้หลากพันธุ์น้อยใหญ่ที่ปลูกในกระถาง รวมทั้งสวนในแนวตั้ง "Vertical Garden" ก็เป็นที่นิยมกันในปัจจุบันและมีราคาไม่แพง นอกจากนั้นผมยังออกแบบให้พื้นดาดฟ้าในบางส่วนสามารถรองรับน้ำหนักสระว่ายน้ำขนาดเล็ก ถ้าในอนาคตเจ้าของต้องการทำสระว่ายน้ำ ซึ่งในปัจจุบันมีสระว่ายน้ำในแบบสำเร็จรูปที่น้ำหนักเบาสามารถติดตั้งได้ง่ายใช้วัสดุประเภท ไฟเบอร์กลาส สามารถวางได้บนพื้นดาดฟ้า รวมทั้งผมออกแบบอาคารหลังนี้ให้มีลิฟท์โดยสารขนาดเล็ก โดยเตรียมปล่องลิฟท์เอาไว้ส่วนจะติดตั้งลิฟท์หรือไม่ก็แล้วแต่ความพร้อมของเจ้าของครับ วันนี้อาจจะไม่ติดตั้งลิฟท์ แต่อีก 10-20 ปี ข้างหน้า หากต้องการติดตั้งลิฟท์ก็จะได้มีปล่องลิฟท์ที่เตรียมไว้ นี่แสดงให้เห็นถึง การมองออกไปให้ยาวไกลถึงอนาคต

          สาระน่ารู้ของ "บ้านไม่บาน" ซึ่งเป็น "ตึกแถวไม่บานกลายพันธุ์ " แบบ "3 in 1" เพื่อรองรับต่อการเปลี่ยนแปลงของย่าน "จรัญสนิทวงศ์" ที่ครั้งหนึ่งเคยเจริญรุ่งเรืองแล้วก็ชะลอตัวลงตามสภาพสังคมและเศรษฐกิจ และก็กลับมาเจริญรุ่งเรืองขึ้นมาอีกครั้ง พร้อมกับการเกิดขึ้นของรถไฟฟ้า ตึกแถวรุ่นเก่าที่มีอายุกว่า 30 ปี ที่ในปัจจุบันได้ถูกปิดทิ้งไว้มานานไม่ได้ใช้ประโยชน์ก็ถูกนำมาใช้ประโยชน์ขึ้นใหม่ จากเดิมที่คิดว่าจะทำการปรับปรุงซ่อมแซม แต่เอาเข้าจริง ๆ ก็สามารถทำได้แต่จะไม่คุ้มครับ ผลก็ออกมาดังที่ท่านเห็นนี้ครับ แต่ที่น่าสนใจคือ ตึกแถวยังคงความเป็นตึกแถวอยู่วันยังค่ำ แต่เป็น "ตึกแถวไม่บานที่กลายพันธุ์" แบบ "3 in 1" สามารถตอบโจทย์ได้ทุกข้อ ก็คงไม่มีอะไรดีไปกว่านี้แล้วครับ สำหรับท่านผู้อ่านที่มีตึกแถวก็ลองนำเอาแนวคิดนี้ไปปรับประยุกต์ใช้กันดูครับ ก็น่าจะเป็นประโยชน์ พบกับสาระน่ารู้ของ "บ้านไม่บาน" กันได้ใหม่อีกสองสัปดาห์หน้าครับ